optziuni
  • info

22 de definitzii pentru betegi

din care

Dictzionare explicative

Explica cele mai intalnite sensuri ale cuvintelor.

BETEGÍ betegesc vb. IV (Reg.) 1. Tranz. shi refl. A provoca cuiva o infirmitate sau a ramane infirm. ♦ Refl. Spec. A face o hernie. 2. Refl. A se imbolnavi. [Var.: betejí vb. IV] Din beteag.

betegi [At: CORESI ap. TDRG / V: (reg) ~teji / Pzi: ~gesc / E: beteag + i] 1 vt (Pop) A provoca cuiva o infirmitate. 2 vr A ramane infirm. 34 vtr A (se) rani. 5 vr (Spc) A face hernie Si: (reg) a se surpa. 67 vtr A (se) imbolnavi.

BETEGÍ vb. IV v. beteji.

BETEGÍ vb. IV. v. beteji.

betegì v. a (se) vatama intr’o parte a corpului.

BETEJÍ vb. IV v. betegi.

beteji vtr vz betegi

BETEJÍ betejesc vb. IV. 1. Tranz. shi refl. (Pop.) A provoca cuiva o infirmitate sau a ramane infirm. ♦ Refl. Spec. A face o hernie. 2. Refl. (Reg.) A se imbolnavi. [Var.: betegí vb. IV] Din beteag.

BETEJÍ betejesc vb. IV. (SHi in forma betegi) 1. Tranz. A vatama pe cineva (sau un organ al cuiva) a; face beteag; a schilodi. Ar fi in stare sal busheasca sal betegeasca shi sal arunce peste uluci. PAS L. I 81. 2. Refl. A capata o infirmitate un beteshug; a deveni infirm (Transilv. Ban.) a se imbolnavi a cadea bolnav. Mindra mea sa betejit. HODOSH P. P. 97. Varianta: betegí vb. IV.

BETEJÍ betejesc vb. IV. 1. Tranz. shi refl. A (se) schilodi. 2. Refl. A se imbolnavi. [Var.: betegí vb. IV] Din beteag.

A BETEJÍ ~ésc tranz. pop. A face sa se betejeasca. /Din beteag

A SE BETEJÍ ma ~ésc intranz. A deveni beteag. /Din beteag

BETEJI vb. 1. (Trans. SV) A se imbolnavi. Tot omul ara pofti cum de sara beteji el altzii sal vindece. SA 34r. Iara Filip sa beteji de voie rea shi era foarte rau beteag. A 1776 102v; cf. SA 61v; VISKI apud TEW ; PSALTIRE SEC. XVII apud TEW; A 1776 103r. 2. (Mold. TZR) A (se) vatama. A: Madularile i sau betejit. DOSOFTEI VS. Iara fragida shi molcelushea a acelor brudiori cuconashi carnicea a o beteji sau a o ovili macar cevash nu putu [focul]. CD 1698 40r; cf. CANTEMIR HR. ◊ Fig. Cinstea a nui beteji ne silim. CANTEMIR HR. B: Pentru aceea Dumnezeu leau dat toate parechi firii noastre: doi ochi doo urechi doo miini doo picioare k de se va beteji o parte cu ceealalta sa avem mingiiere intru trebuintza noastra. MARGARITARE 1746. Etimologie: beteag + suf. i. Vezi shi beteag betejeala betejie betejit betejune beteshig nebetejit. Cf. batogi. verb

betegésc v. tr. (d. beteag). Vatam schilodesc.

Dictzionare morfologice

Indica formele flexionare ale cuvintelor (conjugari, declinari).

betegí (a ~) (reg.) vb. ind. prez. 1 sg. shi 3 pl. betegésc imperf. 3 sg. betegeá; conj. prez. 3 sa betegeásca

betejí vb. ind. prez. 1 sg. shi 3 pl. betejésc imperf. 3 sg. betejeá; conj. prez. 3 sg. shi pl. betejeásca

beteji (conj. betejeasca)

betejesc jeasca 3 conj. jeam 1 imp. jit prt.

Dictzionare relatzionale

Indica relatzii intre cuvinte (sinonime, antonime).

BETEJÍ vb. v. imbolnavi mutila schilodi.

beteji vb. v. IMBOLNAVI. MUTILA. SCHILODI.

Dictzionare specializate

Explica intzelesuri specializate ale cuvintelor.

betejí betejesc (beteji) vb. tranz. refl. (reg.) 1. A ramane infirm. 2. A se imbolnavi: „Mandra me so betejat / Co spalat asaraun blid” (Memoria 2001: 102). Var. a lui betegi (< beteag „bolnav”).

betejí betejesc (beteji) vb. refl. A se imbolnavi: „Mandra me so betejat / Co spalat asaraun blid” (Memoria 2001: 102). Din beteag „bolnav”.

Intrare: betegi
verb (VT407)
Surse flexiune: DOR
infinitiv infinitiv lung participiu gerunziu imperativ pers. a II-a
(a)
  • betegi
  • betegire
  • betegit
  • betegitu‑
  • betegind
  • betegindu‑
 singular plural
  • betegeshte
  • betegitzi
numarul persoana prezent conjunctiv prezent imperfect perfect simplu mai mult k perfect
singular I (eu)
  • betegesc
 (sa)
  • betegesc
  • betegeam
  • betegii
  • betegisem
a II-a (tu)
  • betegeshti
 (sa)
  • betegeshti
  • betegeai
  • betegishi
  • betegiseshi
a III-a (el, ea)
  • betegeshte
 (sa)
  • betegeasca
  • betegea
  • betegi
  • betegise
plural I (noi)
  • betegim
 (sa)
  • betegim
  • betegeam
  • betegiram
  • betegiseram
  • betegisem
a II-a (voi)
  • betegitzi
 (sa)
  • betegitzi
  • betegeatzi
  • betegiratzi
  • betegiseratzi
  • betegisetzi
a III-a (ei, ele)
  • betegesc
 (sa)
  • betegeasca
  • betegeau
  • betegira
  • betegisera
verb (VT403)
infinitiv infinitiv lung participiu gerunziu imperativ pers. a II-a
(a)
  • beteji
  • betejire
  • betejit
  • betejitu‑
  • betejind
  • betejindu‑
 singular plural
  • betejeshte
  • betejitzi
numarul persoana prezent conjunctiv prezent imperfect perfect simplu mai mult k perfect
singular I (eu)
  • betejesc
 (sa)
  • betejesc
  • betejeam
  • betejii
  • betejisem
a II-a (tu)
  • betejeshti
 (sa)
  • betejeshti
  • betejeai
  • betejishi
  • betejiseshi
a III-a (el, ea)
  • betejeshte
 (sa)
  • betejeasca
  • betejea
  • beteji
  • betejise
plural I (noi)
  • betejim
 (sa)
  • betejim
  • betejeam
  • betejiram
  • betejiseram
  • betejisem
a II-a (voi)
  • betejitzi
 (sa)
  • betejitzi
  • betejeatzi
  • betejiratzi
  • betejiseratzi
  • betejisetzi
a III-a (ei, ele)
  • betejesc
 (sa)
  • betejeasca
  • betejeau
  • betejira
  • betejisera
* forma nerecomandata sau greshita – (arata)
* forme elidate shi forme verbale lungi – (arata)
info
Aceste definitzii sunt compilate de echipa dexonline. Definitziile originale se afla pe fila definitzii. Putetzi reordona filele pe pagina de preferintze.
arata:

betegi, betegescverb

regional
  • 1. tranzitiv reflexiv A provoca cuiva o infirmitate sau a ramane infirm. DEX '09 DEX '98 DLRLC
    sinonime: mutila schilodi
    • format_quote Ar fi in stare sal busheasca sal betegeasca shi sal arunce peste uluci. PAS L. I 81. DLRLC
  • 2. reflexiv A se imbolnavi. DEX '09 DEX '98 DLRLC
    sinonime: imbolnavi
    • format_quote Mindra mea sa betejit. HODOSH P. P. 97. DLRLC
etimologie:
  • beteag DEX '09 DEX '98

info Lista completa de definitzii se afla pe fila definitzii.