optziuni
  • info

22 de definitzii pentru tzatzai

din care

Dictzionare explicative

Explica cele mai intalnite sensuri ale cuvintelor.

TZATZAÍ tzatzai vb. IV. Intranz. 1. (Despre animale shi insecte) A tzarai2 (2). 2. (Despre oameni) A scoate un sunet asemanator cu un „tz” prelungit care exprima nemultzumire dezaprobare etc. 3. A tremura. ◊ Expr. Ai tzatzai (cuiva) inima (sau fam. fundul) = ai fi foarte frica a tremura de frica. Onomatopee.

TZATZAÍ tzatzai vb. IV. Intranz. 1. (Despre animale shi insecte) A tzarai2 (2). 2. (Despre oameni) A scoate un sunet asemanator cu un „tz” prelungit care exprima nemultzumire dezaprobare etc. 3. A tremura. ◊ Expr. Ai tzatzai (cuiva) inima (sau fam. fundul) = ai fi foarte frica a tremura de frica. Onomatopee.

tzatzai2 [At: CANTEMIR IST. 83 / V: ~tzii ~tzai (irg) tzitzii tzitzai tzatzai ~ia ~tzaia tzitzaia (reg) ~tzoia / Pzi: ~iesc tzatzai / E: tzatz2 + ai] 1 vi (D. unele insecte pasari; d. animale) A tzarai1 (8). 2 vi (Ie) Ai ~ (cuiva) inima (sau fam curul bracinarul) Ai fi foarte frica. 3 vi (Iae) A tremura de frica. 4 vi (D. oameni) A scoate un sunet asemanator cu un „tz” prelungit exprimand mirarea indemnul etc. 5 vt (Reg; if tzatzoia) A indemna porcii sa mearga scotzand sunete asemanatoare cu un „tz” prelungit. 67 vri A sorbi cu zgomot Si: a plescai. 8 vi (Reg) A fi ahtiat dupa bautura sau mancare. 9 vi (Ie) Ai ~ (cuiva) maseaua A avea mare pofta de bautura. 10 vi (Reg; d. copii; if tzatzoia) A plange. 11 vi A tzarai1 (11). corectata

A TZATZAÍ tzatzai intranz. 1) (despre unele insecte sau animale) A scoate sunete repetate scurte shi ascutzite caracteristice speciei. 2) (despre persoane) A scoate un sunet asemanator cu un „tz” prelung. 3) pop. A fi cuprins de tremur; a tremura. ◊ Ai ~ cuiva inima a tremura de frica. /tzatz + suf. ~ai

tzatzai v vz tzatzai2

tzatzai2 v vz tzatzai2

tzatzaia v vz tzatzai2

tzitzai2 v vz tzatzai2

TZITZIÍ vb. IV v. tzitzii.

TZITZAÍ vb. IV v. tzitzii.

TZITZIÍ títzii shi tzitziiesc vb. IV. Intranz. (SHi in formele tzitzai tzitzii) 1. (Despre insecte shi unele animale) A scoate sunete subtziri shi tremurate. V. tzirii. Citziva greieri poetzi tzitziiau la luna urcatzi pe coviltirele carutzelor. GALACTION O. I 270. Scripcariul are mustetze lungi shi increstate; dacal prinzi shil pui la ureche tzitzieshte; de aceea se numeshte scripcari. MARIAN INS. 101. Am o scroafa cu purcei: de prind pe unul totzi tzitziesc (Lantzul). GOROVEI C. 197. ♦ (Despre instrumente cu coarde) A tzirii (4). Nu tzitzai k diblele. MAT. FOLK. 1594. 2. Fig. (Despre inima de obicei cu o determinare cauzala) A tremura a palpita (de frica de nerabdare etc.). Un narod slab la minte... demi tzitziie inima in tot ceasul sa nu dea foc la casa. C. PETRESCU R. DR. 21. Pindea chipul magistratului shii tzitziia inima in el de teama sa nul auda. POPA V. 190. Ramase nedumerit uitinduse la birjarul de pe capra caruia i tzitziia inima de frica. D. ZAMFIRESCU R. 85. 3. (Despre oameni) A plescai cu buzele sau cu limba scotzind un sunet asemanator cu un «tz» exprimind mirarea indemnul etc. SHi tzitzii mirat din buze. Dupa aceea speriat de cele spuse inlemni k butucul. CAMILAR N. I 79. Vizitiul tzitzii la cai. REBREANU R. II 69. Variante: tzitzaí tzitzií vb. IV.

tzatzaì v. a tremura a salta (inima) a se legana. [Onomatopee].

tzitzéĭ n. pl. urĭ (d. tzitza). Vest. 1. Un fel de urda lichida care ĭese din zeru pus la foc cind amestecĭ rapede peste tot pe cind urda ĭese deasupra cind amestecĭ incet (Viciŭ). „Zeru din cazan cu untu ce pluteshte deasupra e turnat in cazĭ unde e lasat sa se raceasca. Aci dupa ce s’a ales untu inchegat i se da drumu tzitzeĭuluĭ pe dedesupt pintr’un cep” (GrS. 6 57) 2. Petrol brut pacura suptzire de coloare neagra pina la galben deschis. In est tzitzíĭ.

tzitzíĭ n. V. tzitzeĭ.

tzítziĭ a í v. intr. (ung. cicázni pron tzitz a te fitzii. Cp. shi cu bitziĭ shi cu bg. cicam sug cu rom. tzitza shi cu sirb. cicijati a fi foarte zgircit). Fam. Imĭ sug dintziĭ scotzind sunetu tz (k mitocaniĭ). Atzĭ tzitzii maseaua (dupa bautura) atzĭ fi foarte pofta de bautura. Atzĭ tzitzii inima de frica atzĭ fi foarte frica.

Dictzionare morfologice

Indica formele flexionare ale cuvintelor (conjugari, declinari).

+tzatzai2 (a ~) (despre oameni) vb. ind. prez. 1 shi 2 sg. tzatzai 3 tzatzaie imperf. 1 tzatzaiam; conj. prez. 1 shi 2 sg. sa tzatzai 3 sa tzatzaie

tzatzaí (a ~) vb. ind. prez. 3 tzatzaie imperf. 3 sg. tzatzaiá; conj. prez. 3 sa tzatzaie

tzatzaí vb. ind. shi conj. prez. 1 sg. tzatzai 3 sg. shi pl. tzatzaie imperf. 3 sg. tzatzaiá

tzatzaesc tzatzae 3 tzatzaiam 1 imp.

Dictzionare relatzionale

Indica relatzii intre cuvinte (sinonime, antonime).

TZATZAÍ vb. v. tremura tzarai.

tzitzii vb. v. TREMURA. TZIRII.

Dictzionare etimologice

Explica etimologiile cuvintelor sau familiilor de cuvinte.

tzitzií (i ít) vb. 1. A dirdii a clipi a trepida. 2. A palpita a zvicni. 3. A cinta greierul. 4. A scoate tremolouri de catre un instrument. Var. tzitziia tzitzii. Creatzie expresiva cf. hitzii fitzii bitzii tzirii. Der. tzitziiala s. f. (tremur palpitatzie dirdiiala; tremolo); tzitzeica (var. tzitzeica) s. f. (Olt. Trans. balansoar); tzitzei s. m. (zer de lapte acru; petrol brut) probabil numit asha pentru k forma o masa densa care tremura; tzitzina (var. tzitzina) s. f. (balama; furuncul) mr. tzintzina (direct de la tzitza dupa Hasdeu Cuv. din Batrini I 306; Cihac II 436 shi Pushcariu 1742; de la un lat. *titῑna dupa Pascu I 173); tzutzula vb. (Trans. a legana); tzutzul s. n. (Trans. balansoar leagan).

Dictzionare specializate

Explica intzelesuri specializate ale cuvintelor.

tzatzaí tzatzai tzatzaiesc vb. intranz. A tzipa a striga. Onomatopee (DEX); creatzie expresiva (DER); din tzatz (MDA).

Intrare: tzatzai
verb (V343)
Surse flexiune: DOR
infinitiv infinitiv lung participiu gerunziu imperativ pers. a II-a
(a)
  • tzatzai
  • tzatzaire
  • tzatzait
  • tzatzaitu‑
  • tzatzaind
  • tzatzaindu‑
 singular plural
  • tzatzaie
  • tzatzaitzi
numarul persoana prezent conjunctiv prezent imperfect perfect simplu mai mult k perfect
singular I (eu)
  • tzatzai
 (sa)
  • tzatzai
  • tzatzaiam
  • tzatzaii
  • tzatzaisem
a II-a (tu)
  • tzatzai
 (sa)
  • tzatzai
  • tzatzaiai
  • tzatzaishi
  • tzatzaiseshi
a III-a (el, ea)
  • tzatzaie
 (sa)
  • tzatzaie
  • tzatzaia
  • tzatzai
  • tzatzaise
plural I (noi)
  • tzatzaim
 (sa)
  • tzatzaim
  • tzatzaiam
  • tzatzairam
  • tzatzaiseram
  • tzatzaisem
a II-a (voi)
  • tzatzaitzi
 (sa)
  • tzatzaitzi
  • tzatzaiatzi
  • tzatzairatzi
  • tzatzaiseratzi
  • tzatzaisetzi
a III-a (ei, ele)
  • tzatzaie
 (sa)
  • tzatzaie
  • tzatzaiau
  • tzatzaira
  • tzatzaisera
verb (V408)
Surse flexiune: DLRLC
infinitiv infinitiv lung participiu gerunziu imperativ pers. a II-a
(a)
  • tzatzai
  • tzatzaire
  • tzatzait
  • tzatzaitu‑
  • tzatzaind
  • tzatzaindu‑
 singular plural
  • tzatzaieshte
  • tzatzaitzi
numarul persoana prezent conjunctiv prezent imperfect perfect simplu mai mult k perfect
singular I (eu)
  • tzatzaiesc
 (sa)
  • tzatzaiesc
  • tzatzaiam
  • tzatzaii
  • tzatzaisem
a II-a (tu)
  • tzatzaieshti
 (sa)
  • tzatzaieshti
  • tzatzaiai
  • tzatzaishi
  • tzatzaiseshi
a III-a (el, ea)
  • tzatzaieshte
 (sa)
  • tzatzaiasca
  • tzatzaia
  • tzatzai
  • tzatzaise
plural I (noi)
  • tzatzaim
 (sa)
  • tzatzaim
  • tzatzaiam
  • tzatzairam
  • tzatzaiseram
  • tzatzaisem
a II-a (voi)
  • tzatzaitzi
 (sa)
  • tzatzaitzi
  • tzatzaiatzi
  • tzatzairatzi
  • tzatzaiseratzi
  • tzatzaisetzi
a III-a (ei, ele)
  • tzatzaiesc
 (sa)
  • tzatzaiasca
  • tzatzaiau
  • tzatzaira
  • tzatzaisera
verb (V346)
infinitiv infinitiv lung participiu gerunziu imperativ pers. a II-a
(a)
  • tzitzii
  • tzitziire
  • tzitziit
  • tzitziitu‑
  • tzitziind
  • tzitziindu‑
 singular plural
  • tzitzie
  • tzitziitzi
numarul persoana prezent conjunctiv prezent imperfect perfect simplu mai mult k perfect
singular I (eu)
  • tzitzii
 (sa)
  • tzitzii
  • tzitziam
  • tzitziii
  • tzitziisem
a II-a (tu)
  • tzitzii
 (sa)
  • tzitzii
  • tzitziai
  • tzitziishi
  • tzitziiseshi
a III-a (el, ea)
  • tzitzie
 (sa)
  • tzitzie
  • tzitzia
  • tzitzii
  • tzitziise
plural I (noi)
  • tzitziim
 (sa)
  • tzitziim
  • tzitziam
  • tzitziiram
  • tzitziiseram
  • tzitziisem
a II-a (voi)
  • tzitziitzi
 (sa)
  • tzitziitzi
  • tzitziatzi
  • tzitziiratzi
  • tzitziiseratzi
  • tzitziisetzi
a III-a (ei, ele)
  • tzitzie
 (sa)
  • tzitzie
  • tzitziau
  • tzitziira
  • tzitziisera
verb (V409)
infinitiv infinitiv lung participiu gerunziu imperativ pers. a II-a
(a)
  • tzitzii
  • tzitziire
  • tzitziit
  • tzitziitu‑
  • tzitziind
  • tzitziindu‑
 singular plural
  • tzitzieshte
  • tzitziitzi
numarul persoana prezent conjunctiv prezent imperfect perfect simplu mai mult k perfect
singular I (eu)
  • tzitziesc
 (sa)
  • tzitziesc
  • tzitziam
  • tzitziii
  • tzitziisem
a II-a (tu)
  • tzitzieshti
 (sa)
  • tzitzieshti
  • tzitziai
  • tzitziishi
  • tzitziiseshi
a III-a (el, ea)
  • tzitzieshte
 (sa)
  • tzitziasca
  • tzitzia
  • tzitzii
  • tzitziise
plural I (noi)
  • tzitziim
 (sa)
  • tzitziim
  • tzitziam
  • tzitziiram
  • tzitziiseram
  • tzitziisem
a II-a (voi)
  • tzitziitzi
 (sa)
  • tzitziitzi
  • tzitziatzi
  • tzitziiratzi
  • tzitziiseratzi
  • tzitziisetzi
a III-a (ei, ele)
  • tzitziesc
 (sa)
  • tzitziasca
  • tzitziau
  • tzitziira
  • tzitziisera
verb (V343)
infinitiv infinitiv lung participiu gerunziu imperativ pers. a II-a
(a)
  • tzatzai
  • tzatzaire
  • tzatzait
  • tzatzaitu‑
  • tzatzaind
  • tzatzaindu‑
 singular plural
  • tzatzaie
  • tzatzaitzi
numarul persoana prezent conjunctiv prezent imperfect perfect simplu mai mult k perfect
singular I (eu)
  • tzatzai
 (sa)
  • tzatzai
  • tzatzaiam
  • tzatzaii
  • tzatzaisem
a II-a (tu)
  • tzatzai
 (sa)
  • tzatzai
  • tzatzaiai
  • tzatzaishi
  • tzatzaiseshi
a III-a (el, ea)
  • tzatzaie
 (sa)
  • tzatzaie
  • tzatzaia
  • tzatzai
  • tzatzaise
plural I (noi)
  • tzatzaim
 (sa)
  • tzatzaim
  • tzatzaiam
  • tzatzairam
  • tzatzaiseram
  • tzatzaisem
a II-a (voi)
  • tzatzaitzi
 (sa)
  • tzatzaitzi
  • tzatzaiatzi
  • tzatzairatzi
  • tzatzaiseratzi
  • tzatzaisetzi
a III-a (ei, ele)
  • tzatzaie
 (sa)
  • tzatzaie
  • tzatzaiau
  • tzatzaira
  • tzatzaisera
verb (V408)
infinitiv infinitiv lung participiu gerunziu imperativ pers. a II-a
(a)
  • tzatzai
  • tzatzaire
  • tzatzait
  • tzatzaitu‑
  • tzatzaind
  • tzatzaindu‑
 singular plural
  • tzatzaieshte
  • tzatzaitzi
numarul persoana prezent conjunctiv prezent imperfect perfect simplu mai mult k perfect
singular I (eu)
  • tzatzaiesc
 (sa)
  • tzatzaiesc
  • tzatzaiam
  • tzatzaii
  • tzatzaisem
a II-a (tu)
  • tzatzaieshti
 (sa)
  • tzatzaieshti
  • tzatzaiai
  • tzatzaishi
  • tzatzaiseshi
a III-a (el, ea)
  • tzatzaieshte
 (sa)
  • tzatzaiasca
  • tzatzaia
  • tzatzai
  • tzatzaise
plural I (noi)
  • tzatzaim
 (sa)
  • tzatzaim
  • tzatzaiam
  • tzatzairam
  • tzatzaiseram
  • tzatzaisem
a II-a (voi)
  • tzatzaitzi
 (sa)
  • tzatzaitzi
  • tzatzaiatzi
  • tzatzairatzi
  • tzatzaiseratzi
  • tzatzaisetzi
a III-a (ei, ele)
  • tzatzaiesc
 (sa)
  • tzatzaiasca
  • tzatzaiau
  • tzatzaira
  • tzatzaisera
* forma nerecomandata sau greshita – (arata)
* forme elidate shi forme verbale lungi – (arata)
info
Aceste definitzii sunt compilate de echipa dexonline. Definitziile originale se afla pe fila definitzii. Putetzi reordona filele pe pagina de preferintze.
arata:

tzatzai, tzatzaiverb

  • 1. unipersonal (Despre animale shi insecte) A tzarai (2.). DEX '09 DEX '98 DLRLC
    sinonime: tzarai
    • format_quote Citziva greieri poetzi tzitziiau la luna urcatzi pe coviltirele carutzelor. GALACTION O. I 270. DLRLC
    • format_quote Scripcariul are mustetze lungi shi increstate; dacal prinzi shil pui la ureche tzitzieshte; de aceea se numeshte scripcari. MARIAN INS. 101. DLRLC
    • format_quote Am o scroafa cu purcei: de prind pe unul totzi tzitziesc (Lantzul). GOROVEI C. 197. DLRLC
    • 1.1. (Despre instrumente cu coarde) A tzarai (4.). DLRLC
      sinonime: tzarai
      • format_quote Nu tzitzai k diblele. MAT. FOLK. 1594. DLRLC
  • 2. (Despre oameni) A scoate un sunet asemanator cu un „tz” prelungit care exprima nemultzumire dezaprobare etc. DEX '09 DEX '98 DLRLC
    • format_quote SHi tzitzii mirat din buze. Dupa aceea speriat de cele spuse inlemni k butucul. CAMILAR N. I 79. DLRLC
    • format_quote Vizitiul tzitzii la cai. REBREANU R. II 69. DLRLC
  • 3. Tremura. DEX '09 DEX '98
    sinonime: tremura
    • diferentziere figurat (Despre inima de obicei cu o determinare cauzala) A palpita (de frica de nerabdare etc.). DLRLC
      sinonime: palpita tremura
    • chat_bubble Ai tzatzai (cuiva) inima (sau familiar fundul) = ai fi foarte frica a tremura de frica. DEX '09 DEX '98
      • format_quote Un narod slab la minte... demi tzitziie inima in tot ceasul sa nu dea foc la casa. C. PETRESCU R. DR. 21. DLRLC
      • format_quote Pindea chipul magistratului shii tzitziia inima in el de teama sa nul auda. POPA V. 190. DLRLC
      • format_quote Ramase nedumerit uitinduse la birjarul de pe capra caruia i tzitziia inima de frica. D. ZAMFIRESCU R. 85. DLRLC
etimologie:

info Lista completa de definitzii se afla pe fila definitzii.